Οι συμβουλές της Ευγενίας Στεφανάκη είναι ο απόλυτος οδηγός επιβίωσης στο σπίτι με παιδια

Η Ευγενία Στεφανάκη είναι το ‘’manual’’ που όλοι οι γονείς θα ήθελα να είχαν στα δύσκολα. Η αγάπη της για τα παιδιά καθόρισε την επαγγελματική της σταδιοδρομία και σήμερα το κέντρο λόγου και ομιλίας All 4 Speech κάνει τη ζωή των παιδιών μας πιο όμορφη.

Πως ξεκίνησε η νέα σεζόν για εσάς δεδομένων των συνθηκών;

Λόγω της πανδημίας, η έναρξη της φετινής χρονιάς ήταν παράξενη και ιδιαίτερη σε σχέση με προηγούμενες χρονιές. Ο ιός μας ανάγκασε να προσαρμοστούμε σε νέα δεδομένα και πρωτόγνωρες διαδικασίες. Για παράδειγμα, ο αριθμός των περιστατικών που μπορούμε να δεχτούμε έχει μειωθεί σημαντικά λόγω του χρόνου που απαιτείται για απολύμανση πριν και μετά από κάθε περιστατικό.  Επιπλέον, οι γονείς δεν μπορούν να παραμένουν στο χώρο αναμονής του λογοθεραπευτικού κέντρου κατά τη διάρκεια των συνεδριών των παιδιών τους. Αυτό από μόνο του έφερε πολλές αντιδράσεις από πολλούς γονείς γιατί δεν ήταν έτοιμοι να αποδεχτούν αυτά τα νέα μέτρα ατομικής και συλλογικής  προστασίας από το ιό. Επιπρόσθετα, όλη αυτή η κατάσταση έχει δημιουργήσει πάρα πολύ άγχος και πίεση στους γονείς που μεταφέρονται και στα παιδιά, τα οποία καλούνται να λειτουργήσουν “φυσιολογικά”  κατά τη διάρκεια μιας καθόλου φυσιολογικής σχολικής χρονιάς.

Αλλά, ουδέν κακόν αμιγές καλού. Η πανδημία μου έδωσε την ευκαιρία και το χρόνο να επικεντρώσω την προσοχή μου σε καινούριες ευκαιρίες και νέες προκλήσεις. Σαν ανήσυχο πνεύμα που είμαι, αποφάσισα να ασχοληθώ  με την περαιτέρω ανάπτυξη των δεξιοτήτων μου και την απόκτηση νέων γνώσεων. Ένας μεγάλος μου στόχος ήταν η συγγραφή βιβλίων ανάπτυξης λόγου και ομιλίας και η δημιουργία ηλεκτρονικού καταστήματος για να τα διαθέτω στους γονείς και στους επαγγελματίες του χώρου. Νιώθω μεγάλη περηφάνια που κατάφερα να υλοποιήσω το στόχο μου και εδώ και ένα μήνα το ηλεκτρονικό μου κατάστημα λειτουργεί με μεγάλη επιτυχία.

Θεωρώ ότι είναι μεγάλο προτέρημα όταν μπορούμε μέσα από μια άσχημη και αρνητική κατάσταση να βρούμε το κίνητρο για να δημιουργήσουμε και να μετατρέψουμε το αρνητικό σε θετικό. Αναμφίβολα η συγκυρία είναι άσχημη, παρόλα αυτά μπορούμε να τη χρησιμοποιήσουμε με τρόπο που θα μας επιτρέψει να βγούμε πιο δυνατοί και πιο δημιουργικοί, και αυτή είναι η προτροπή μου προς τους αναγνώστες σας.

Λόγω του covid-19 η σχολική ζωή επιφυλάσσει κάποιες αλλαγές για τους μαθητές. Πως μπορούμε να κάνουμε τα παιδιά να μας μιλήσουν για όσα συμβαίνουν στο σχολείο και ενδεχομένως να τα’ απασχολούν;

Τα παιδιά αντιμετωπίζουν ασυνήθιστες προκλήσεις και ένα από αυτά είναι το άγχος της ασφάλειας. Οι γονείς έχουν μια περίπλοκη αποστολή που αντιμετωπίζουν όλο αυτό το άγχος: πρέπει να παρέχουν βεβαιότητα σε μια εποχή αβεβαιότητας και να βοηθήσουν τα παιδιά να ανεχθούν αυτή την αβεβαιότητα.

Οι γονείς έχουν άγχος και θέλουν να ξέρουν περισσότερα πράγματα για το σχολείο. Πλέον, δεν μας αφορά μόνο η εκπαίδευση αλλά και η υγιεινή σε αυτό το πλαίσιο. Έτσι οι ερωτήσεις σας πέφτουν βροχή και τις περισσότερες φορές η απάντηση είναι μονολεκτική. Θέλουμε να κάνουμε τα παιδιά μας να μας περιγράφουν πως πέρασαν την ημέρα τους. Εάν κάνετε γενικές και ασαφείς ερωτήσεις, θα λάβετε ασαφείς απαντήσεις ,π.χ. «Είμαι καλά». Παρατηρήστε το παιδί σας και δοκιμάστε τα εξής:

• Να θέτετε ανοιχτές αλλά συγκεκριμένες ερωτήσεις, όπως: “Τι ήταν το πιο ενδιαφέρον ή αστείο που ακούσατε σήμερα; Ποιο ήταν το πιο διασκεδαστικό πράγμα που κάνατε σήμερα; Τι περιμένεις να γίνει αύριο; Ποιο ήταν το πιο δύσκολο κομμάτι της ημέρας σου σήμερα;”.
• Ξεκινήστε με ένα σχόλιο. Τα παιδιά δυσκολεύονται συχνά να απαντήσουν σε ερωτήσεις που φαίνεται να τους νευριάζουν. Κάνοντας ένα σχόλιο σε μια κατάσταση τους ωθεί να το συζητήσουν. π.χ. “Ξέρω ότι είναι δύσκολο που δεν σας επιτρέπουν να παίζετε στο διάλειμμα και πρέπει να κρατάτε αποστάσεις. Τι κάνεις με τους φίλους σου γι αυτό; “.
• Μοιραστείτε κάτι για τον εαυτό σας. Όταν κάποιος σας λέει για τον εαυτό του, είναι φυσικό να το κάνετε σε αντάλλαγμα. Μοιραστείτε κάτι με το παιδί σας και δείτε τι παίρνετε πίσω. π.χ. “Σήμερα μία πελάτισσα μου έφερε λουλούδια στη δουλειά. Χάρηκα πολύ. Εσένα, τι σε έκανε να χαρείς πολύ σήμερα;”.
• Αποφύγετε αρνητικές ερωτήσεις. Εάν νομίζετε ότι κάτι δεν πάει καλά, η ερώτηση με θετικό τρόπο επιτρέπει στο παιδί σας να εκφράσει ανησυχίες. π.χ.: ‘’Άκουσα ότι έγινε ένα παιδί χτύπησε, αλλά ευτυχώς όλα πήγαν καλά. Πως ένιωσες που το ξεπέρασε;”

Μερικές φορές τα παιδιά, όπως οι ενήλικες, απλά δεν θέλουν να συζητήσουν. Είναι σημαντικό να γνωρίζετε πότε να σταματήσετε να κάνετε ερωτήσεις και να το αφήσετε για άλλη φορά. Αν όμως υπάρχει κάτι επείγον ή σοβαρό, θα πρέπει να κάνετε απευθείας, συγκεκριμένες ερωτήσεις και να ζητήσετε απάντηση.

Οι κατάλληλες ερωτήσεις θα κάνουν το παιδί σας να μιλήσει. Αλλά μην περιμένετε για κάθε ερώτηση να καταλήξει σε μια μακρά, λεπτομερή απάντηση. Ο στόχος είναι να έχετε πολλές μικρές συνομιλίες με την πάροδο του χρόνου. Βρείτε φυσικές στιγμές για να μιλήσετε,  όπως στο δείπνο ή στο αυτοκίνητο ή κατά τη διάρκεια ενός περιπάτου και γενικά όταν δεν βιάζεστε.

Το τελευταίο διάστημα χρειάζεται να περνάμε περισσότερο χρόνο στο σπίτι . Ποιες δραστηριότητες προτείνετε για τα παιδιά μικρότερων ηλικιών  που μερικές φορές είναι και πιο δύσκολο ν’ απασχοληθούν αρκετές ώρες με κάτι;

Οι ώρες στο σπίτι με τα παιδιά δίνουν τροφή για δημιουργική απασχόληση όσο δύσκολο και αν φαντάζει ανάμεσα στις υποχρεώσεις της καθημερινότητας. Μερικές ιδέεες που προτείνω είναι οι εξής:

• Δημιουργήστε το δικό του χώρο εκεί που είστε πολλές ώρες μαζί. π.χ. σαλόνι/κουζίνα/ στο σπίτι της γιαγιάς. Αυτό σας επιτρέπει να κάνετε τις δικές σας δραστηριότητες. Χρησιμοποιήστε χώρο αποθήκευσης που μπορεί να χειριστεί το παιδί σας, όπως καλάθια/ανοιχτή βιβλιοθήκη/ντουλάπια που θα είναι στο επίπεδο του παιδιού σας.
• Επιλέξτε παιχνίδια/δραστηριότητες που προωθούν την ανάπτυξη (σύμφωνα με την ηλικία του και τα ενδιαφέροντα του). Προσπαθήστε να έχετε 8-10 παιχνίδια από διαφορετικές κατηγορίες π.χ. βιβλία, παζλ, ζώα,. Μην ξεχνάτε κάθε 5-7 μέρες να τα αλλάξετε, για να έχει ενδιαφέρον.
• Περιορίστε την υπερδιέγερση & οθόνες. Όταν τα παιδιά συνηθίζουν την αισθητηριακή υπερφόρτωση που παρέχουν οι οθόνες & παιχνίδια που αναβοσβήνουν, μπορούν να αναπτύξουν ένα μικρότερο χρονικό διάστημα προσοχής. Αυτό οδηγεί σε λιγότερο ενδιαφέρον και μειωμένη ικανότητα να επικεντρωθεί σε ανεξάρτητους τύπους παιχνιδιού.

Πως μπορούμε να βοηθήσουμε τα παιδιά να αναπτύξουν τις κοινωνικές τους δεξιότητες την εποχή του social distance;

Η κοινωνική και συναισθηματική μάθηση ξεκινά από την παιδική ηλικία και οι κοινωνικές δεξιότητες αποτελούν τα θεμέλια για άλλους τύπους μάθησης. Μεταξύ των δεξιοτήτων που έχουν σημασία είναι η ικανότητα κατανόησης των δικών σας συναισθημάτων, συμπάθειας με άλλους, λήψης αποφάσεων, αντιμετώπισης προκλήσεων, ανάπτυξης σχέσεων και ανάληψης ευθύνης για λάθη. Το να περνάς χρόνο με τους συνομηλίκους είναι ένας τρόπος με τον οποίο τα παιδιά μπορούν να αναπτύξουν αυτές τις δεξιότητες, οι οποίες επηρεάζουν τη σωματική και ψυχική υγεία καθ ‘όλη τη διάρκεια της ζωής.

Όσον αφορά τις πρακτικές συμβουλές για τη διευκόλυνση της κοινωνικής ανάπτυξης, οι γονείς δεν πρέπει να αισθάνονται πιεσμένοι να αντικαταστήσουν την κοινωνική αλληλεπίδραση. Η αλήθεια είναι ότι η διδασκαλία των  κοινωνικών δεξιοτήτων μπορεί να είναι πρόκληση για τους γονείς, επειδή αυτές είναι δεξιότητες που οι περισσότεροι άνθρωποι παίρνουν μόνοι τους.